به نقل از «ایمنا»

تقسیمات شهری ناهماهنگ؛ چندپارچگی مدیریت شهری

تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۸۴۴۴۱

چندپارچگی مدیریت شهری و بروز معضلات متعدد در سطح شهرها نتیجه تقسیمات شهری ناهماهنگ میان سازمان‌های دخیل در مدیریت شهر است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، یک کشور در حال رشد باید برای انجام برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی، به منظور اداره بهتر سرزمین و بهره‌برداری بهینه از منابع به موضوع تقسیمات کشوری توجه ویژه‌ای داشته باشد، تا زمانی که تقسیمات کشوری به درستی انجام نشود، هرگونه برنامه‌ریزی در سطح ملی و سطوح منطقه‌ای محقق نخواهد شد، در راستای دستیابی به این هدف و با آگاهی از اینکه نظام تقسیمات کشوری در تمام سطوح تمایل به ارتقا دارد، از سال ۱۳۱۶ تا سال ۱۳۸۰ تعداد استان‌ها در ایران از شش به ۲۸ استان افزایش یافت و به تبع آن ساختار تشکیلات دولت نیز بزرگ‌تر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با تمرکز فعالیت‌های اقتصادی در مراکز شهری، مفهوم توسعه پایدار در قالب توسعه پایدار شهری بیشتر مورد توجه قرار گرفت، بررسی مفهوم پایداری در شهرها و مناطق شهری را ضرورت بخشید و بر سیاست‌های اتخاذ شده کشورها اثر گذاشت.

یکی از سیاست‌های دولت‌ها در ادوار مختلف اجرای طرح‌های تقسیمات کشوری بوده که بر برنامه‌های رشد و توسعه شهری اثر گذاشته است؛ این تأثیرات به صورت ملموس یا ناملموس قابل بررسی است. گسترش کالبدی شهر طی سال‌های اخیر و تبعات حاصل از آن، تغییر الگوی مصرف ساکنان شهر و روی آوردن شهروندان به مصرف‌گرایی به واسطه تزریق منابع مالی حاصل از فروش نفت و افزایش درآمد، از اثرات تقسیمات در سطح ملی است که بر تقسیمات در سطوح محلی نیز اثرگذار بوده است.

تقسیمات شهری و کشوری به روند توسعه شهر و میزان مصرف منابع و انرژی جهت و به دلیل نبود چشم‌انداز دراز مدت، شهر و منطقه را به ناپایداری سوق می‌دهد. در گفت‌وگو با فرانک باقری، کارشناس شهرسازی مفهوم تقسیمات شهری و تأثیر آن بر نحوه توسعه شهر را بررسی کردیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

چرا دولت‌ها نیازمند منطقه‌بندی سرزمینی هستند؟

دولت‌ها برای اداره امور خود به بهترین نحو، تسهیل در ارائه خدمات و اعمال حاکمیت خود در تمام نقاط کشور، نیازمند تقسیم‌بندی سرزمینی هستند که از آن تحت عنوان تقسیمات کشوری یاد می‌شود، از این رو هر حکومتی برای اداره قلمرو سرزمینی خود ناگزیر است کشور را به واحدهای اداری کوچک‌تر تقسیم کند تا بتواند در زمینه اعمال حاکمیت و ارائه خدمات عمومی ایفای نقش کند.

تجربه ایران از تقسیمات کشوری چیست؟

سابقه تقسیمات کشوری در ایران پیشینه‌ای طولانی دارد و به دوران مادها بازمی‌گردد. نخستین مرزهای اداری سیاسی با توجه به ویژگی‌های طبیعی و با تاکید بر محدوده قومی ترسیم شده است، بعد از آن هخامنشیان تقسیمات سیاسی - اداری دیگری را ایجاد کردند که مبنای تقسیمات کشوری در ایران شناخته می‌شود.

با تصویب قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی در زمان قاجاریه، نخستین قانون مدون تقسیمات کشوری ایجاد شد، اما با انقراض سلسله قاجار و استقرار سلسله پهلوی، سیاست کلی دولت تغییر کرد و در شیوه جدید هویت‌های ناحیه‌ای اعتبار خود را از دست داد.

آبان‌ماه ۱۳۱۶ دومین قانون تقسیمات کشوری به تصویب رسید، به موجب این قانون کشور به شش استان که نام آنها برگرفته از جهات جغرافیایی است و ۵۰ شهرستان تقسیم شد. در این شیوه جدید ناحیه‌ها هویت خود را از دست می‌داد، اما بر اساس ماده سیزدهم قانون وظایف و اختیارات استانداران مصوب سال ۱۳۳۹ ه. ش دولت باید نام استان‌ها را از شماره‌گذاری سال ۱۳۱۶ به سوابق تاریخی آنها تغییر می‌داد. در سال ۱۳۶۲ ه. ش، قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری به تصویب رسید و از این پس تغییرات واحدهای سیاسی فضایی کشور در سطح شهرستان، بخش و دهستان انجام می‌شود.

تقسیمات شهری مبتنی بر چیست؟

یکی از اساسی‌ترین و بنیادی‌ترین واحدهای طراحی و برنامه‌ریزی شهری، ساختار سیاسی اداری شهر و به بیان دیگر تقسیمات شهری است، به رغم اهمیت تقسیمات سیاسی اداری و فضایی شهر تاکنون نظریه‌ای جامع که در برگیرنده تمام شاخص‌های مؤثر باشد و در بحث تقسیمات فضای شهری به کار گرفته شود، ارائه نشده است.

به دنبال افزایش جمعیت، گسترش شهرها و افزایش مسئولیت‌های واگذار شده به حکومت‌های شهری، مدیران در راستای مدیریت بهینه و ارائه خدمات بهتر به شهروندان، شهر را به چندین منطقه تقسیم کردند؛ در واقع تقسیمات شهری ابزاری برای تقسیم شهر به واحدهای کوچک‌تر جهت مدیریت مناسب‌تر و بهتر است.

تدوین تقسیمات شهر معاصر مبتنی بر برنامه‌ریزی است و عوامل سه‌گانه شهر، شهروند و مدیریت شهری در آن نقش دارد. تقسیمات شهری منتج از تعامل این عوامل سه‌گانه، یگانگی و پایداری شهری را رقم زده و اداره شهر در لوای مدیریت واحد و یکپارچه را میسر کرده است، در این راستا منطقه‌بندی اداری یک شهر به عنوان ابزاری مهم در برنامه‌ریزی شهرها به ویژه شهرهای بزرگ شناخته می‌شود و باید اذعان کرد که یکی از ابزارهای چیره شدن بر پیچیدگی شهر، تقسیمات شهری است، پدیده‌ای که در اصل همزاد شهر بوده است.

پس از اعمال تغییرات موانع مدیریت شهری چه بوده است؟

یکی از اصلی‌ترین موانع فراروی مدیریت شهری کارآمد در کلانشهرها، چندپارچگی مدیریت شهری و نبود هماهنگی میان سازمان‌های خدماتی در عرصه‌های تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت در نبود دولت محلی است. تقسیمات شهری متفاوت و ناهماهنگ در میان سازمان‌های مختلف شهری از نتایج چندپارچگی مدیریت شهری به شمار می‌رود.

افزایش جمعیت شهر و تعدد سازمان‌های دخیل در مدیریت و زیرساخت‌های شهری طی سال‌های اخیر مشکلاتی را ایجاد کرده است. یکی از این مشکلات وجود منطقه‌بندی‌های مختلف برمبنای نیازهای متفاوت سازمان‌های شهری است. این سازمان‌ها جهت سهولت در مدیریت و بر مبنای نیازهای خود شهرها را به چند منطقه تقسیم می‌کنند و تشکیلات خود را بر مبنای آن نواحی سازمان می‌دهند.

بعضی از مشکلات شهری ناشی از تقسیم‌بندی‌های متفاوت شهر است؛ لذا تمام سازمان‌ها و نهادهایی که در مدیریت شهری دخیل هستند باید در پهنه‌هایی با مرزهای یکسان قرار بگیرند؛ بنابراین باید گفت که تقسیم فضای شهری به صورت سلسله‌مراتبی می‌تواند به عنوان بستر شکل‌گیری مدیریت یکپارچه عمل کند که این امر به نوبه خود می‌تواند یکپارچگی ذی‌نفعان، یکپارچگی فضایی، یکپارچگی سیاست‌گذاری و یکپارچگی عملکردی به دنبال داشته باشد.

کد خبر 622166

منبع: ایمنا

کلیدواژه: چهارمحال و بختیاری شهر و کلانشهر تقسیمات کشوری کارشناسی شهر سازی شهر سازمان هاي شهري نهادهای شهری پروژه های شهری طرح های شهری طرح های شهرداری کلانشهر مدیریت شهری شهرداری قانون تقسیمات کشوری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق تقسیمات کشوری تقسیمات شهری برنامه ریزی تقسیمات شهر سازمان ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۸۴۴۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سامانه شمس برای ثبت ایده‌های شهری راه‌اندازی می‌شود

شهردار مشهد مقدس از راه‌اندازی سامانه شمس برای ثبت ایده‌های شهری خبر داد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان رضوی و به نقل از روابط عمومی شهرداری مشهد، محمدرضا قلندرشریف در مراسم امضای تفاهم‌نامه تشکیل دفتر همکاری مشترک دانشگاه فردوسی و شهرداری مشهد اظهار کرد: یک لحظه غفلت در شهر باعث نارضایتی و بحران می‌شود، مثلاً نشست یک خیابان در مشهد به سرعت رسانه‌ای می‌شود و همه پیگیر آن می‌شوند.

وی افزود: دانشگاه‌ها درگیر موضوعات شهری هستند و بهترین مکان برای اینکه علم به عمل برسد، مدیریت شهری است چرا که ویترین خدمات دولت است؛ امروز شهرداری مشهد بیش از ۴۰۰ خدمت به مردم ارائه می‌کند و این گستردگی کار مقداری مدیریت شهری را به سمت تصمیم لحظه‌ای می‌برد و اگر از قبل برای بحران فکر شده باشد، تصمیم هم لحظه‌ای و هم علمی خواهد بود.

قلندرشریف اضافه کرد: دانشگاه در این زمینه می‌توانند کمک کند و در کنار آن خلاقیت نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، در این دوره مدیریت شهری دفتر خلاقیت در شهرداری تشکیل شد که کارهای خوبی نیز انجام شده است.

شهردار مشهد مقدس افزود: ارتباط مناسب بین خلاقیت با بدنه شهرداری، ظرفیت خوبی برای همکاری دانشگاه و شهرداری به وجود آورده و این همکاری تصمیم‌گیری برای مدیریت شهری را در موقعیت‌های مختلف آسان می‌کند.

وی با بیان اینکه تا امروز پژوهش‌های زیادی برای شهرداری انجام شده که عملیاتی نبوده است، گفت: اگر پایان‌نامه‌ها هدف‌دار باشند و در قالب موضوعات شناسایی شده تنظیم شوند، کار ما در شهرداری راحت‌تر خواهد شد.

قلندر شریف تصریح کرد: سامانه شمس برای شناسایی موضوعات شهرداری در حال راه‌اندازی است و همه مسائل شناسایی شده در آن ثبت می‌شود و ما هم از ایده‌ها برای حل آن‌ها استقبال می‌کنیم.

شهردار مشهد خاطرنشان کرد: امروز مشهد به‌عنوان دبیرخانه خلاقیت کلانشهرها تعیین شده و در حوزه هوشمندسازی و خلاقیت پیشرو است و در ارزیابی صورت گرفته رتبه اول کشور و سوم غرب آسیا در هوشمندسازی را داریم.

وی با تاکید بر اینکه به دنبال این هستیم تا همه فرآیندهای خدمات شهری آنلاین شود، یادآور شد: در حال حاضر جمع‌آوری پسماند خشک، مجوزهای حمل خاک، آتش‌نشانی و … هوشمند شده است و در آینده نزدیک هم پیش‌نویس پروانه ساختمانی در لحظه صادر خواهد شد.

قلندر شریف تاکید کرد: اگر در این حوزه‌ها سریع پیش نرویم عقب می‌مانیم و این مستلزم این است که ارتباط میان شهرداری و دانشگاه شکل بگیرد و پایان‌نامه‌ها کاربردی باشد، اگر علم با تجربیات عملیاتی شهرداری ترکیب شود در آموزش دانشگاه هم تأثیرگذار است و آن را تقویت می‌کند.

وی گفت: ٢٠ کار ویژه در مدیریت شهری استخراج شده و روی آن کار می‌شود، همکاری میان دانشگاه فردوسی و شهرداری مشهد را می‌توان از اینجا شروع کرد، با برقراری این همکاری دانشجویان می‌توانند تأثیرگذاری کارشان را ببینند و از طرف دیگر در شهرداری، هم هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند و هم کیفیت کار بالا می‌رود.

کد خبر 747677